6. Z czego składa się sauna?

14 mar 2013 | ABC sauny fińskiej: reguły korzystania z sauny

Sauna w Finlandii
W przypadku Finów odpowiedź jest łatwa: jest to mała drewniana chata z wysokim łóżkiem z desek i piecem, a wszystko to położone blisko jeziora lub zatoki morskiej. Gorące powietrze wewnątrz chaty umożliwia ogrzanie się, natomiast oziębienie ciała uzyskuje się na zimnym, świeżym powietrzu (przez płuca) i w zimnej wodzie.

Piece wiejskie są zwykle opalane drewnem, a dym wychodzi albo przez komin, albo rozchodzi się swobodnie po pomieszczeniu znajdując sobie wyjście przez szpary w ścianach lub przez otwarte drzwi (sauny dymne). Na ogół, drewniane chaty są budowane z bali o grubości 15 do 20 cm; jeżeli jest ona zbudowana z desek, to pokrywa się je cienką warstwą izolacyjną. Dawniej, chata do kąpieli składała się tylko z jednego pomieszczenia z gorącym powietrzem, ale obecnie najczęściej jest jeszcze oddzielne pomieszczenie do mycia oraz kabina do rozbierania się i odpoczynku po kąpieli.

Nadal preferuje się ochładzanie ciała na zewnątrz chaty, gdzie ludzie siedzą na ławkach umieszczonych na świeżym powietrzu przed sauną, zanurzają się w wodzie jeziora lub morza albo też nacierają się śniegiem. Większość Finów korzysta z sauny w taki sposób jak Niemcy, kilkakrotnie ogrzewając i ochładzając ciało. Takie przypadki, kiedy Fin, po intensywnym ogrzaniu się, pozwala potowi spływać przez godzinę lub dwie – podczas gdy siedzi ubrany w koszulę w swoim pokoju – są wyjątkami (patrz także opowiadanie „Siedmiu braci” fińskiego autora Alexisa Kivi).

Sauna w Niemczech
Podobnie jak w Niemczech, również w fińskich miastach sauna jest coraz częściej instalowana w domach o solidnej konstrukcji. W tych przypadkach sauna składa się z kilku pomieszczeń i tarasu (balkonu, części ogrodu lub podwórza) na otwartym powietrzu. Oprócz gorącego pomieszczenia, pokoju do pocenia się, potrzebne jest także pomieszczenie do rozbierania się i pomieszczenie z wodą.

W saunach dla małych rodzin, pokój wyposażony jest w prysznic z ciepłą wodą do mycia się oraz urządzenia do zimnej wody (gumowy wąż i prysznice). W saunach rodzinnych baseny do zanurzania się są raczej rzadkością, ale zwykle są one wyposażone w płytkie (10 cm wody) brodziki do ogrzewania stóp, w ilości wystarczającej dla wszystkich korzystających z sauny. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, możliwy jest także odpoczynek na siedząco w czasie fazy ochładzania.

Sauna publiczna
W saunach publicznych miejsca do wstępnego umycia się oraz do ochładzania się są oddzielone, a natryski z ciepłą wodą są umieszczone w specjalnym pomieszczeniu do wstępnego mycia, (w którym jest zawsze bardzo ciepło i jest ono starannie wentylowane). Uzupełnia je pokój do wypoczynku i zwykle także pokój do masażu.

Wiele już zainstalowanych większych saun publicznych posiada dwa oddzielne oddziały: dla wspólnej kąpieli kobiet lub mężczyzn i wspólny dla par. W przypadku, gdy jest tylko jeden oddział, wyznacza się godziny kąpieli, oddzielnie dla pań i dla panów, jak i dla par mieszanych. Dobrze zorganizowana sauna „mieszana”, która odpowiada także wymaganiom estetycznym, posiada oddzielne pomieszczenia do rozbierania się, mycia, oraz oddzielne toalety, natomiast inne urządzenia funkcyjne są wykorzystywane łącznie.

Źródło: Przewodnik medyczny „Reguły korzystania z sauny”dr med. I.Fritzsche i W.Fritzsche